مقدمه : مالیات بر ارزش افزوده یا vat مالیاتی است که خریدار به غیر از بهای کالا بصورت جدا پرداخت می کند. همه مالیات ها به خزانه دولت واریز می شود و یکبار در سال در بین شهرداری و استانداریها به نسبت جمعیتشان از مبلغ مجموع مالیات ها، سهم بودجه ای به آنها پرداخت می شود .
مالیات ارزش افزوده به همه کالاها تعلق می گیرد به غیر از کالاهای اساسی مانند آرد، قند و برنج، به این کالاها ارزش افزوده تعلق نمی گیرد. مالیات ارزش افزوده در هر فصل یعنی 3 ماه یکبار باید محاسبه و پرداخت شود. مالیات در هر مرحله از تولید تا توزیع بصورت پلکانی پرداخت می‌شود اما در نهایت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده با مصرف کننده محصول است.
در ادامه مقاله به مواردی که به مالیات ارزش افزوده مربوط می شود پرداخته شده است .
ارزش افزوده به زبان ساده:
مالیات ارزش افزوده به مالیاتی می گویند که هنگام خرید اجناس به فروشنده پرداخت می کنیم و فروشنده هر 3 ماه یکبار موظف است آن را به دولت و سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید.
نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟
برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده باید 9 درصد و برای عوارض 3 درصد در نظر بگیریم و پرداخت کنیم البته برای برخی کالا ها متفاوت است. میزان سرمایه ثبت شده در ارزش افزوده بستگی به شغل دارد.
روش پرداخت مالیات ارزش افزوده چگونه است؟
قبل از توضیح روش پرداخت مالیات ارزش افزوده باید به نرخ مالیات ارزش افزوده توجه کرد که یکی مالیات و دیگری عوارض است. در طی سالها درصد پرداخت و عوارض تغییر زیادی داشته و در سال 1394 برای مالیات 6 درصد و برای عوارض 3 درصد به تصویب رسیده است و تا امروز به همین نرخ محاسبه می شود.
همانطور که در مقدمه نیز توضیح داده شد هر 3 ماه یکبار باید مالیات را محاسبه و 15 روز بعد از اتمام 3 ماه باید مبلغ آن تسویه شود. در مرحله اول پرداخت مالیات ارزش افزوده شما باید گواهی ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده را دریافت کنید. سپس در زمان مشخص شده به سامانه EVAT.ir مراجعه کنید. در این مرحله تمامی گزارش های مالیاتی خود را وارد کرده و در آخر مالیات تعیین شده را بپردازید.
قانون مالیات ارزش افزوده چیست ؟
در این قسمت از مقاله به ذکر دقیق چند قانون مالیاتی اشاره کرده ایم:
ماده 1- عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و همچنین واردات و صادرات آنها مشمول مقررات این قانون می‌باشد.
ماده 2- منظور از مالیات در این قانون، به استثناءموارد مندرج در فصول هشتم و نهم، مالیات بر ارزشش افزوده می‌باشد.
ماده 3 در این قانون، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می‌باشد.
ماده 4- عرضه کالا در این قانون، انتقال کالا از طریق هر نوع معامله است.
تبصره- کالاهای موضوع این قانون که توسط مؤدی خریداری، تحصیل یا تولید می‌شود در صورتی که برای استفاده شغلی به عنوان دارایی در دفاتر ثبت گردد یا برای مصارف شخصی برداشته شود، عرضه کالا به خود محسوب و مشمول مالیات خواهد شد.
ماده 5- ارائه خدمات در این قانون، به استثناءموارد مندرج در فصل نهم، انجام خدمات برای غیر در قبال ما به‌ازاء می‌باشد.
ماده 6- واردات در این قانون، ورود کالا یا خدمت از خارج از کشور یا از مناطق آزاد تجاری- صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به قلمرو گمرکی کشور می‌باشد.
ماده 7- صادرات در این قانون، صدور کالا یا خدمت به خارج از کشور یا به مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی می‌باشد.
ماده 8- اشخاصی که به عرضه کالا و ارائه خدمت و واردات و صادرات آنها مبادرت می‌‌نمایند، به‌عنوان مؤدی شناخته شده و مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
ماده 9- معاوضه کالاها و خدمات در این قانون، عرضه کالا یا خدمت از طرف هر یک از متعاملین تلقی و به طور جداگانه مشمول مالیات می‌باشد.
ماده 10- هر سال شمسی به چهار دوره مالیاتی سه ماهه، تقسیم می‌شود. در صورتی که شروع یا خاتمه فعالیت مؤدی در خلال یک دوره مالیاتی باشد، زمان فعالیت مؤدی طی دوره مربوط یک دوره مالیاتی تلقی می‌شود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی مجاز است با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور مدت دوره مالیاتی را برای هر گروه از مؤدیان دویا یک ماهه تعیین نماید.
مثال برای ارزش افزوده :
یک سازنده نایلون حبابدار مواد اولیه مورد نیاز را که از پلی اتیلن تشکیل شده است، از فروشنده خریداری کرده و در این مرحله سازنده نایلون حبابدار یک میلیون و صد هزار تومان دریافت میکند که صد هزار تومان آن مالیات بر ارزش افزوده است که توسط فروشنده به دولت تحویل داده می شود.
تولید کننده نایلون، آنها را به شرکت های آرایشی و بسته بندی می فروشد به مبلغ سه میلیون و دویست و هفت تومان که دویست و هفت تومان همان مالیات بر ارزش افزوده است. سازنده نایلون صد هزار تومان را طی مالیات_ارزش افزوده به دولت تحویل می دهد و مابغی را نزد خود نگه می دارد. شرکت ها که محصولات خود را به فروش می رسانند مبلغ 9 درصد مالیات_ارزش افزوده به دست دولت می پردازند.
روش محاسبه ارزش افزوده
ارزش افزوده برای همه واحدهای اقتصادی قابل محاسبه است که به 3 روش میتوان آن رامحاسبه کرد:
الف) روش تولید
ب) روش توزیع
ج) روش مصرف
روش تولید :
ارزش مصارف واسطه _ ارزش ستانده = ارزش افزوده
روش توزیع: در این روش ارزش افزوده از همه هزینه های استهلاک، جبران خدمات، مالیات و مازاد عملیاتی به دست می آید. در واحدهای اقتصادی که مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم پرداخت می کنند، برای پایین نگه داشتن قیمت کالا از یارانه دولتی استفاده می کنند و از مالیات غیر مستقیم کم می شود.
روش مصرف: در این روش، مالیات بر ارزش افزوده بر اساس برآورد تولید ناخالص براساس نوع فعالیت واحد اقتصادی و مصرف نهایی تولید کنندگان محاسبه می شود. در روش مصرف به 2 صورت محاسبه می شود .
خدمات و مواد خریداری شده – کل فروش = ارزش افزوده
-
روش تجمعی برای محاسبه ارزش افزوده جبران خدمت کارکنان، مصرف سرمایه ثابت استهلاک، سود زیان حاصل از عملیات و خالص مالیات با هم جمع می‌شود.
مالیات + سایر هزینه‌های توزیع شده + هزینه نیروی انسانی + استهلاک + سود = ارزش افزوده
ارزش افزوده به چه مشاغلی تعلق می گیرد؟ چه کسانی مالیات ارزش افزوده باید پرداخت کنند ؟
مالیات_ارزش افزوده به تمامی مشاغلی که خرید و فروش کالا و یا خدمات ارایه می دهند تعلق می گیرد که در اینجا بصورت کامل از آنها نام برده می شود.
-
کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان( در بخش قوانین تعریف صادرکننده را بررسی کردیم)
-
کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی و صنعتی
-
بهره‌برداران از معادن
-
ارائه‌دهندگان خدمات حسابداری، حسابرسی، دفترداری و همچنین خدمات مالی
-
-
بنکداران، عمده فروش‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبارها
-
نمایندگان موسسه‌های تجاری و صنعتی، اعم از داخلی و خارجی
-
مؤسسات حمل‌ونقل موتوری و باربری؛ زمینی، دریایی و هوایی(غیر از مؤسسات حمل مسافر)
-
مؤسسات مهندسی و مهندسی مشاور و موسسات تبلیغاتی و بازاریابی
-
فروشندگان طلا و جواهر و فروشندگان آهن آلات
-
صاحبان تالارهای پذیرایی و رستوران‌ها
-
صاحبان نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودرو و بنگاه معاملات املاک
-
صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز خودرو
-
چاپخانه‌داران
-
صاحبان دفاتر اسناد رسمی
-
صاحبان مراکز ارتباطات رایانه‌ای، دفاتر خدمات ارتباطی، دفاتر خدمات دولت الکترونیک و دفاتر خدمات الکترونیک شهر
-
صاحبان سینماها، تماشاخانه‌ها و مکان‌های تفریحی و ورزشی
-
چلوکبابی‌ها، سالن‌های غذاخوری و سفره‌خانه‌های سنتی
-
اغذیه فروش‌های زنجیره‌ای با مالکیت یا نام و نشان تجاری واحد
-
صاحبان دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی
-
ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
-
ارائه‌دهندگان انواع خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای، اعم از سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و طراحی سیستم
-
هتل‌ها، متل‌ها، و مهمان‌پذیرها
تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده چیست
سازمان مالیات عملکرد و ارزش_افزوده بهم وابسته نیستند و ارتباطی ندارند و در صورت کامل نبودن مدارک هرکدام قوانین مربوط به خود را برای جریمه آن سازمان دارند.
در مالیات عملکرد زمانی که شما اظهار نامه مالیاتی را ارسال می‌کنید یک سال سازمان عملکرد فرصت دارد تا رسیدگی کند اما ارزش_افزوده چون سازمان جدیدتری است امکان دارد مدارک 5 سال قبل را از شما بخواهد برای بررسی و کل مدارک را یکجا بخواهد.
تفاوت دیگری که در این دو سازمان دارند مالیات عملکرد و ارزش_افزوده برگه‌های تشخیص جداگانه دارند و امکان دارد هر دو سازمان با هم مجموعه شما را مورد بررسی قرار دهند و در صورت تکمیل نبودن مدارک باید به صورت جدا برای هر دو سازمان مدارک مورد نیاز ارسال شود. اگر نسبت به مبلغ مالیات_و ارزش_افزوده خود اعتراض دارید، باید با پسوردی که در هر سازمان بصورت جدا به شما داده می شود به سامانه وارد شوید و اعتراض خود را ثبت کنید. همچنین باید تمام مدارک 10 سال اخیر خود را در آرشیو خود نگهداری نمایید..
مالیات ارزش افزوده چند درصد است؟
ارزش_افزوده 6 درصد و عوارض 3 درصد است .
مالیات ارزش افزوده رستوران :
طبق اعلام رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورشت در مورد افزودن مبلغی تحت عنوان ارزش_افزوده در فاکتور برخی از واحدهای ارائه خدمات غذایی به مشتریان، مطابق ابلاغیه جدید سازمان امور مالیاتی رستوران‌ها موظف شده‌اند که مالیات_ارزش بر افزوده را از مشتری دریافت و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند اما فست فودها و کافی شاپ‌ها و مراکز تهیه غذای بیرون‌بر از این قانون مستثنی هستند و در فاکتورشان حق دریافت این مالیات را ندارند..
در مورد حق سرویس در رستوران ها، هیچ واحد غذاخوری اعم از رستوران، فست فود و کبابی، حق گرفتن مبلغی با عنوان حق سرویس را ندارند و اگر این تخلف را انجام دهند هم از سوی اتحادیه و هم از طرف تعزیرات حکومتی با آنها برخورد قانونی خواهد شد. مشتریان این واحدهای صنفی نیز از پرداخت حق سرویس خودداری کنند.
